Ongesluierd in Jordanie

Ons bezoek aan Jordanie sluiten we af met een tripje naar Wadi Rum. Oudi komt ons om 10 uur 's ochtends halen. Met nauwelijks een idee waar we die nacht zullen slapen stappen we bij hem in de auto. Na anderhalf uur rijden komen we in een klein dorpje in Wadi Rum. Wadi Rum is een 2200 kilometer groot woestijngebied dat 7 dorpen telt. We stoppen de auto bij een huis waar de vrouw bij de deur ons aangeeft dat we onze schoenen uit moeten doen. Dat doen we en we stappen vervolgens een Arabisch ingerichte kamer in: langs alle muren zitbanken (matrassen en kussens) op de grond en in het midden een lage ronde tafel met kopergekleurde theepot met lange hals én de koran op tafel. We worden van thee voorzien met kamelenmelk. Dat laatste is ook niet echt te drinken zonder thee. Oudi verteld ons dat kamelenmelk dezelfde werking heeft als viagra – iets dat ik liever niet weet. Als de heer des huizes – geheel in stijl gekleed: witte jurk en rood-witte sjaal op zijn hoofd als een oliesjeik – thuis komt verdwijnt de vrouw naar de keuken en doet slechts de kleine dochter dienst als thee-inschenkster. Allebei de mannen zitten wat van hun thee te nippen, sigaretten te roken en te bellen of te smsen. Ik bevind me echt in een mannencultuur: hier verdwijnt de vrouw achter de schermen en zitten mannen als een stelletje ouwe wijven thee te drinken en te kletsen. Voordat we op de kameel stappen moet ik toch echt nog even kennis maken met het toilet in dit huis. Als ik in het aangrenzende vertrek kom zie ik een soortgelijke kamer maar dan met tv en een paar giebelende meiden achter een computer. Er lopen hier heel wat kinderen rond want de heer des huizes heeft wel 8 kinderen bij 2 vrouwen. Aan alle matrassen en kussens te zien is het me duidelijk dat het zitten en slapen zich hier op de grond afspeelt. Zelfs het toiletteren overigens: de badkamer bestaat uit een bad, een wasmachine, een gat in de grond en een kan met water om de boel weer schoon te maken.

Het eerste zand van deze woestijn verkennen we per kameel. Een grappige ervaring maar niet heel comfortabel dus een uur is wel voldoende. Ik word even terug in de tijd genomen. Letterlijk: want ineens sta ik er bij stil hoe men vroeger een heel andere opvatting van tijd moet hebben gehad. Alles duurde veel langer. Naast het moeizame voortbewegen in het rulle zand brandt de zon onbarmhartig op je huid. In het zand zien we vele karkassen liggen. Onze gids verteld dat het de laatste resten zijn van het offerfeest.

Terug bij het huis begrijpen we ineens het belang om je schoenen uit te doen: we zitten vol met stof! Zachtjes gaan we naar binnen terwijl Oudi aan het bidden is op een gebedsmatje. Weer drinken we een aantal glaasjes mierzoete thee om vervolgens met jeep de woestijn te gaan verkennen. Het woestijnachtige landschap is verbluffend: verschillende kleuren zand, hier en daar wat graspolletjes en verder ongelooflijke woeste rotsformaties. De stilte die bij dit landschap hoort is haast oorverdovend. Het suist in mijn oren omdat deze stilte ik nog nooit gehoord heb. Al het geluid is weggevallen, ervaar ik nu iets van hoe het is om doof te zijn?

Marjanne heeft ontdekt dat hier geen flitspalen zijn en drukt eens flink op het gaspedaal als haar een kansje achter het stuur gegund wordt. Aan het eind van de rit sprokkelen de beide mannen wat hout om 's avonds op te koken en wat ik al vreesde gebeurde: we worden naar een verlaten bedoeientent gebracht waar we alleen met beide mannen zullen overnachten. Gelukkig weet Marjanne kordaat op te treden tegen deze ver te zoeken logica van Arabische mannen en gelukkig brengt Oudi ons dan toch naar een toeristencamping waar traditionele en moderne moslims rondom een dansvloer zitten en soms wat uitdagend gedanst wordt.

Oudi is wat stiller geworden terwijl wij tevreden potjes Uno spelen (dank je wel Natasja :-)) die ik op mysterieuze wijze steeds van Marjanne win. Als de zon bijna ondergaat wil Oudi nog even met ons op de rotsen klauteren. Daar ontwikkelt zich een heel gesprek tussen ons en Oudi over man-vrouw verschillen in de Arabische en Westerse cultuur. Volgens Oudi zijn 2 vrouwen die alleen reizen per definitie op zoek naar een man. Hij is wanhopig op zoek naar 2 of 3 vrouwen, het maakt niet uit uit welk land ze komen. Het was zelfs mogelijk dat Marjanne en ik samen met hem zouden trouwen! En zo verteld Oudi verder over hoe een Arabische man in elkaar zit en mijn innerlijke woede over het respectloze richting vrouwen groeit bij elk woord dat hij zegt. Deze mannen redeneren zo enorm vanuit hun eigen gevoelens, verlangens, voordelen en eigen belang, dat het niet eens in ze opkomt dat vrouwen misschien wel heel andere dingen willen. Deze mannencultuur... ik heb haast medelijden met de meisjes die in dit land geboren worden. Je kiest je wieg niet en waar je wieg ook staat, altijd weet je nauwelijks beter dan je eigen wereld – maar moet het de vrouw die ik vanochtend in dit huis ontmoet heb niet opvallen dat haar eigen man heel anders omgaat met westerse vrouwen dan met haar? En heeft ze de vrijheid om dat te zeggen?

Na een nacht nauwelijks slaap ben ik zeer opgelucht als ik samen met Marjanne veilig weer de grens met Israel over kan stappen. Het verschil tussen beide landen wordt ons meteen duidelijk als we vrouwen aan het werk zien bij de douane.

4 dagen Jordanie.... ergens ga ik begrijpen dat de vrouwen in dit land misschien zelf ook wel heel graag gesluierd willen zijn, omdat ze anders teveel lastig gevallen worden door mannen die geen respect hebben voor vrouwen. We hebben gemerkt dat dit bij kleine jongens al aanwezig is, die ons over straat toeschreeuwen dat we mooie vrouwen zijn.

Vanuit Eilat pakken we de bus naar Jeruzalem waar we in een hotel met eigen douche en toilet belanden. Iets wat zeer gewenst is aangezien we beiden aan de diarree zijn. Vrijdagavond wonen we een oecumenische gebedsdienst voor de vrede bij in een Koptisch orthodoxe kerk. Een bijzondere en mooie ervaring.

Terug in Jeruzalem ervaar ik weer sterk dat Jeruzalem voor mij te druk is: teveel religieuze impulsen die op je afkomen. Als Jezus in de tijd kon kijken ga ik misschien iets begrijpen van zijn tranen over Jeruzalem. Hierover zal ik vanuit Neve Shalom het een en ander schrijven.